कृषकका समस्या बुझ्न आयोगका सदस्य खेतबारीमा
मधुसुधन तिमल्सिना / काभ्रे, माघ २० गते । राष्ट्रिय किसान आयोगका सदस्यहरू काभ्रेका किसानको समस्या बुझ्न खेतबारीमै पुगेका छन् । पाँचखाल नगरपालिकाका किसानले केही हप्ता अगाडि इँटा र प्लाइ उद्योगका कारण हरियो तरकारीले बजार नपाएको भन्दै सडकमा फ्याकेर विरोध प्रर्दशन गरेपछि राष्ट्रिय किसानका आयोगका सदस्य (कृषि विज्ञ) उदयचन्द्र ठाकुर र मीना तामाङ कृषकको खेतबारीमै पुग्नुभएको हो ।
उहाँहरूले इँटा र प्लाइ उद्योगको धूवाँले तरकारीमा पारेको असरको स्थलगत अवलोकन गर्नुभएको थियो । पाँचखाल नगरपालिकामा सञ्चालनमा रहेका सात इँटा उद्योग र एक प्लाइ उद्योगबाट फालिएको कार्बनका कारण किसानको तरकारी कालीमाटी बजारबाट फिर्ता आउन थालेको गुनासो गरे । विषादी घटाएर व्यवसायी खेतीतर्फ लागेका यहाँका किसान पाँचखालमा सञ्चालनमा रहेको इँटा र प्लाइबाट फालिएको कालो धूवाँका कारण धेरै किसानको तरकारी बजारमा बिक्री हुन छोडेपछि खेतीयोग्य जमिनबाट उद्योग हटाउन माग गदै विभिन्न निकायसँग हारगुहार गरिरहेका छन् ।
पाँचखाल नगरपालिका अगुवा कृषक चेतनाथ दङ्गालले इँटा र प्लाइ उद्योग खेतीयोग्य जमिनबाट हटाउन नसके यहाँका किसानको रोजीरोटी नै खोसिने बताउनुभयो । आठ रोपनी खेतमा काउली खेती गर्दै आउनुभएका उहाँले राम्रोसँग भाउ पाउन नसकेको गुनासो गर्नुभयो । यहाँका ९० प्रतिशत मानिस कृषि र पशुपालनमा नै छन् तर हामीको गुनासो कसैले सुन्दैन । कालीमाटीबाट काउलीमा कालो दाग रहेको भन्दै तरकारी फिर्ता आउँछ । यसको जिम्मेवारी कसले लिन्छ, उहाँले आक्रोश पोख्दै भन्नुभयो ।
पाँचखाल ७ का कृषक ढकनारायण पराजुलीले तरकारी मात्र नभएर आँप, लिचीलगायतका फलफूलसमेत फल्न छाडेको, वृद्धवृद्धा तथा बालबालिका र बस्तुभाउलाई विभिन्न रोगले सताउन थालेको गुनासो गर्नुभयो । इँटा उद्योगले कोइला मात्र बोल्नुपर्नेमा गाडीको टायर, थोत्रा जुत्तालगायत मानव स्वास्थ्यमा असर पर्ने वस्तु बालेको कृषकहरूले आरोप लगाएका छन् ।
कृषक कल्याण रायमाझीले कृषकले पाउने मूल्यमा एकरूपता नभएको बताउनुभयो । इँटा र प्लाइ उद्योग त एउटा कारण छ, अझ बजारमा पनि किसानको तरकारीको मूल्य अत्यन्तै सस्तो छ । किसानले उत्पादन गर्छ तर केन्द्रीय बजारसम्म लैजाने पहुँच नहुँदा बिचौलियाको मारमा हामी परिरहेका छौँ । राज्यले किसानलाई चाहिने अति आवश्यक मल बीउ समयमै उपलब्ध गराउन नसकेको उहाँले गुनासो गर्नुभयो ।
शुक्रबारै किसान आयोगका सदस्यले बनेपा नगरपालिकाको नाला तथा पनौती नगरपालिकाको पनौतीमा कृषकको समस्या बुझ्नुभएको थियो । यहाँका किसानले लागतअनुसारको मूल्य किसानले पाउन नसकेको गुनासो राखेका थिए । उनीहरूले सङ्कलन केन्द्र नहुँदा बजारको समस्या भोग्दै आएको, किसानको वर्गीकरण हुन नसक्दा साँच्चिकै कृषक राज्यले दिने अनुदानबाट वञ्चित भएको, नीति नियममा स्थानीय सरकारले कृषकलाई प्रतिनिधित्व नगराएको लगायतका समस्या राखेका थिए ।
राष्ट्रिय किसान आयोगका सदस्य एवं कृषिविज्ञ उदयचन्द्र ठाकुरले किसानको समस्या बुझ्न खेतबारीमै आयोग आएको बताउनुभयो ।
तपाईंहरूको समस्या सुनेर नै खेतबारीमै आएका हौँ । उहाँले भन्न्नुभयो, यहाँको समस्या नीति निर्माण गर्ने तहसम्म पु¥याउने छौँ । उहाँले किसानको वर्गीकरण गर्ने, तरकारीको दररेट तोक्नेलगायतका काम किसान आयोगले गरिरहेको जानकारी दिनुभयो ।
किसान आयोगकी सदस्य मीना तामाङले ७७ वटै जिल्लाका किसानको समस्या पहिचान गर्न आयोग लागिरहेको जानकारी दिनुभयो । उहाँले अधिकांश किसानले बजार नपाएको गुनासो गरेको बताउनुभयो । जहाँसुकै गए पनि उत्पादन गछौँ तर हामीलाई बजारको मात्र सरकारले व्यवस्थापन गरिदिने हो भने राम्रो आम्दानी गर्न सक्छौँ भने किसानको गुनासो रहेको छ, तामाङले भन्नुभयो ।