लुम्बिनीको शान्तिदीप सगरमाथा आधार शिविर पुर्याइने; लुम्बिनीमा बुद्ध जयन्तीका लागि तयारी हुँदै
लुम्बिनी (रुपन्देही), २ जेठ । विश्व शान्तिको मुहान सिद्धार्थ गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनीमा रहेको अखण्ड शान्तिदीप सगरमाथाको आधार शिविर पु¥याइने भएको छ ।
नेपालका ओलम्पियन धावक वैकुण्ठ मानन्धर, खड्ग रानाभाट, कृष्ण बस्नेत, तीन पटकका एभरेष्ट म्याराथन विजेता दीपक राईसहित अन्य खेलाडी शान्तिको ज्योति लिएर लुम्बिनीबाट आज त्यसतर्फ प्रस्थान गर्नुभएको छ ।
उहाँहरु लुम्बिनीबाट तिलौराकोट, स्वयम्भु, बौद्धनाथको परिक्रमा गर्दै सोलु पुग्ने कार्यक्रम रहेको छ । उहाँहरु आज ज्योति कपिलवस्तु हँुदै लिएर काठमाडौँ जाँदै हुनुहुन्छ । बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनीको शान्तिदीपबाट सुरु भएको उक्त कार्यक्रम मायादेवी मन्दिरमा परिक्रमा गरी ज्योति लिएर तिलौराकोट प्रस्थान गर्नुभएको थियो । उहाँहरुले सोलु बजारबाट सोलु गुम्बा परिक्रमा गर्दै सगरमाथा आधार शिविरसम्म ज्योति पु¥याउने छन् । तर लुम्बिनी र तिलौराकोटभित्र भने अन्तर्राष्ट्रिय खेलाडी शाहवानु खान, गुलाब खान र पत्रकार समीर खान पनि सहभागी हुनेछन् ।
गत वर्षको भूकम्प र नाकाबन्दीबाट खस्किएको पर्यटन पुनःजीवित गराउन यस्तो कार्यक्रम आयोजना गरिएको आयोजक नेपाल पर्यटन प्रतिष्ठान, बुद्धिष्ट सर्किट डट कम र तेन्जिङ हिलारी एभरेष्ट म्याराथनले जनाएका छन् ।
यसैगरी, लुम्बिनी र कपिलवस्तुमा छोपिएर बसेका बुद्धका जीवनका बौद्धिक धरोहरलाई प्रकाशमा ल्याउने र त्यस्ता स्थलको अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटन बजार मञ्चमा प्रवद्र्धन गरी लुम्बिनी कपिलवस्तु तथा समग्र देशलाई हित हुने नौला आयामका पर्यटनको विकास गर्न कार्य गर्ने पनि आयोजक विक्रम पाण्डेले जानकारी दिनुभयो ।
आयोजक पाण्डेले भन्नुभयो– “यो बुद्ध जन्मस्थल लुम्बिनीको शान्तिदीप देशमा आएको विनाशकारी भूकम्प र नाकाबन्दीबाट खस्किएको पर्यटन क्रमिक रुपमा फेरि ब्युँताउने हाम्रा सत्प्रयासमा एक ‘ब्रह्मास्त्र’ को काम गर्नेछ भन्ने हामीले आशा राखेका छौँ ।” उहाँले यो कार्यक्रमलाई आगामी दिनबाट अझै बृहत् र भव्य बनाउँदै लैजाने उल्लेख गर्नुभयो । उहाँले लुम्बिनी र कपिलवस्तुलाई एक रुपमा विकास र प्रचारप्रसारका लागि पनि सबैले आ–आफ्नो ठाउँबाट काम गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।
यसैबिच, बुद्ध जन्मस्थल लुम्बिनीमा मनाउन लागिएको २५६०आँै बुद्ध जयन्ती एवम् लुम्बिनी दिवस २०७३ को तयारी तीव्र गतिमा भइरहेको छ ।
बुद्ध जयन्ती तथा लुम्बिनी दिवसको तयारी अन्तिम चरणमा पुगेको लुम्बिनी विकास कोषले जानकारी दिएको छ ।
त्यसैगरी, बुद्ध जयन्तीका अवसरमा काठमाडाँैमा आयोजना गर्न लागिएको अन्तर्राष्ट्रिय बौद्ध गोष्ठीको तयारी पनि तीव्र गतिमा अगाडि बढाइएको संस्कृति पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले जनाएको छ ।
मन्त्रालयका सचिव प्रेमबहादुर राईले ‘नेपाल ः भगवान् बुद्धको जन्मस्थल एवम् बुद्ध धर्मको उद्गमस्थल’ विषयमा हुने अन्तर्राष्ट्रिय बौद्ध गोष्ठीमा २४ वटा लुम्बिनी तथा बुद्ध दर्शनसम्बन्धी कार्यपत्र प्रस्तुत गरिने जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार २४ वटा कार्यपत्रमध्ये १८ वटा विदेशी तथा छ वटा नेपालीले प्रस्तुत गर्ने कार्यक्रम तय भएको छ ।
आज मध्याह्नसम्म थाइल्यान्ड र श्रीलङ्काबाट मन्त्रिस्तरीय प्रतिनिधिमण्डलले सम्मेलनमा भाग लिने सुनिश्चित भएको तथा अन्य मुलुकबाट पनि उच्चस्तरीय प्रतिनिधिमण्डल आउने सूचना प्राप्त भइरहेको संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयका सचिव राईले जानकारी दिनुभयो ।
“चाँैतीस मुलुकका संस्कृतिमन्त्री, बौद्ध भिक्षुलगायत बौद्ध धर्मका जानकार विद्वान् विदुषीलगायत ४५० जनालाई निमन्त्रणा गरेका छौँ,” सचिव राईले भन्नुभयो– “कुनैकुनै देशबाट ‘कन्फर्मेसन’ प्राप्त भइरहेको छ । केहीको आउन बाँकी छ ।”
उहाँका अनुसार राजधानीमा दुईदिने सम्मेलन समाप्त भएपछि आगामी शनिबार लुम्बिनीमा आयोजना हुने २५६०औँ बुद्ध जयन्ती समारोहमा पनि विदेशी पाहुना र विशिष्ट व्यक्तिलाई सहभागी गराई लुम्बिनीका बुद्धसँग सम्बन्धित स्थलहरुको भ्रमण गराइने छ ।
काठमाडौँमा हुने गोष्ठीको घोषणापत्र भने लुम्बिनीमा आयोजित २५६०औँ बुद्ध जयन्ती एवम् लुम्बिनी दिवस २०७३ मा आगामी ८ गते जारी गरिनेछ जसको नाम ‘काठमाडाँै लुम्बिनी घोषणापत्र’ राखिनेछ ।
अन्तर्राष्ट्रिय बौद्ध गोष्ठी तथा २५६० औ बुद्ध जयन्ती एवम् लुम्बिनी दिवस २०७३ शाक्यमुनि बुद्धको जन्म, बुद्ध धर्मको सुरुवात र यसको मुहान लुम्बिनी भएको प्रमाणित गर्न सहयोगीसिद्ध हुने विश्वास पर्यटनमन्त्री आनन्दप्रसाद पोखरेलले व्यक्त गर्नुभयो । उहाँले लुम्बिनीमा हुने बुद्ध जयन्तीलाई भव्यरुपमा सफल पारिने र त्यसमा सात हजारभन्दा बढीको सहभागिता गराइने जानकारी दिनुभयो ।
आगामी जेठ ८ गते आयोजना गर्न लागिएको २५६०आँै बुद्ध जयन्ती एवम् लुम्बिनी दिवसका लागि लुम्बिनीमा सरसफाइको काम तीव्रगतिमा अगाडि बढाइएको छ । प्रचार अभियानलाई पनि सँगसँगै अघि बढाइएको छ ।
मायादेवी मन्दिरको बाहिरी भाग रङ्रोगन गर्ने काम सकिएको छ भने भित्री भाग रङ्रोगन भइरहेको छ ।
त्यसैगरी, पोखरी र केन्द्रीय नहर सफा गर्ने, कार्यक्रम स्थल सिंगार्ने तथा हेलिप्याड निर्माण गर्ने काम पनि अन्तिम चरणमा पुगेको लुम्बिनी विकास कोषका सदस्य सचिव अजितमान तामाङले जानकारी दिनुभयो ।
मञ्च निर्माण तथा व्यवस्थापनका लागि रु ३० लाखमा पटवा टेन्ट हाउसलाई जिम्मा दिइएको सदस्य सचिव तामाङले जानकारी दिनुभयो ।
लुम्बिनीस्थित लुम्बिनी सङ्ग्रहालय नजिक आयोजना गरिने कार्यक्रममा एक हजार जना लामा गुरु सहभागी हुनेछन् । अहिंसावादी बौद्ध धर्म चक्र सङ्घबाट २५० लामा तथा आनी पूजाआजामा सहभागी हुनेछन् । उहाँहरुबाट विश्व शान्तिको कामनासहित जेठ ८ गते मायादेवी मन्दिरमा पूजाआजा गर्ने र त्यसपछि कार्यक्रममा सहभागी हुने बताइएको छ ।
कार्यक्रममा सहभागी हुन काठमाडाँैबाट १५० जना लामा गुरु आउने कार्यक्रम रहेको छ भने नेवार समुदायको धाःबाजा प्रदर्शन गरिनेछ । ¥यालीमा बुद्ध विरही समूहको नाच र थारुको लठ्ठी नृत्य रहनेछन् ।
त्यसैगरी, लुम्बिनीस्थित मैलावार बजारमा व्यवसायीले दीप प्रज्ज्वलन गर्नेछन् । उनीहरुले तीन दिनसम्म दीप प्रज्ज्वलन गर्ने बताइएको छ ।
बुद्धको अस्थि धातु दर्शन गराइने
बुद्ध जयन्ती एवम् लुम्बिनी दिवसमा सहभागी हुने श्रद्धालुजनलाई बुद्धको अस्थि धातु दर्शन गराइने तयारी भइरहेको कोषका सदस्य सचिव तामाङले जानकारी दिनुभयो ।
त्यसैगरी, बुद्ध जयन्तीको अघिल्लो दिन ७ गते राति ८ बजेदेखि ८ गते बिहान ८ बजेसम्म डा अनुजा अनगारिकाको नेतृत्वमा अहोरात्र परित्राण पाठ गरिने छ । रासस