विदेशी लगानीमा उत्साह
विश्वास रेग्मी / काठमाडौँ, पुष १० गते । चालु आर्थिक वर्षको पहिलो चार महिनामै नेपालले विदेशी लगानीकर्ताबाट उच्च लगानी प्राप्त गरेको छ । गत आर्थिक वर्षभरिमा कुल १३ अर्ब लगानी प्राप्त भएकोमा चालु आवको चार महिनाभित्रै दस अर्ब बढी प्रत्यक्ष विदेशी लगानी नेपाल भित्रिसकेको राष्ट्र बैङ्कले जनाएको छ । यस अवधिमा नेपालले कुल १० अर्ब १६ करोड ५३ लाख रुपियाँ विदेशी लगानी प्राप्त गरेको हो । यो रकम अघिल्लो आवको सोही अवधिको तुलनामा करिब दोब्बर नजिक हो । गत आवको चार महिनामा नेपालले पाँच अर्ब ७१ करोड सात लाख रुपियाँ विदेशी लगानी भित्र्याएको राष्ट्र बैङ्कको तथ्याङ्क छ । नेपालले हरेक वर्ष विदेशी लगानीबापत ठूलो प्रतिबद्धता प्राप्त गर्दै आएको भए पनि प्रत्यक्ष लगानी भने त्यसको तुलनामा निकै कम मात्र देखिन्थ्यो । यद्यपि चालु आवको पहिलो चौमासिकमै विदेशी लगानीमा भएको उच्च वृद्धिले यस वर्ष थप लगानी बढ्ने सङ्केत देखिएको राष्ट्र बैङ्कले जनाएको छ । लगानीकर्ताले राष्ट्र बैङ्कबाट स्वीकृति लिएपछि मात्रै नेपालमा लगानी गर्न सक्ने प्रावधान छ ।
अर्थतन्त्र मिश्रित
राष्ट्र बैङ्कले आइतबार सार्वजनिक गरेको चालु आवको चार महिनाको आर्थिक तथा वित्तीय स्थितिसम्बन्धी प्रतिवेदनले अर्थतन्त्रको स्पष्ट दिशा देखाउन सकेको छैन । बैङ्कले हालसम्म उपलब्ध आर्थिक तथ्याङ्कले अर्थतन्त्रको परिदृश्य मिश्रित रहने उल्लेख गरेको छ । औद्योगिक क्षेत्रमा देखिएको सुधारले आगामी अर्थतन्त्रको सकारात्मक परिदृश्य निर्माण गर्नेतर्फ केन्द्रीय बैङ्कले सङ्केत भने गरेको छ । निर्माण कार्यले लिएको गति, उत्पादन क्षेत्रमा भएको क्रमिक सुधार, औद्योगिक कर्जाको विस्तार तथा पर्यटन क्षेत्रमा आएको सुधारले पनि अर्थतन्त्र सकारात्मक सङ्केत देखिने बैङ्कको ठहर छ ।
बढ्यो मुद्रास्फीति
चालु आवको कात्तिक महिनामा महँगीको दर बढेको छ । प्रतिवेदन अनुसार असोजमा ३.१ प्रतिशत रहेको यस्तो दर कात्तिकमा ३.९ प्रतिशत पुगेको छ । यस अवधिमा खाद्य मुद्रास्फीति २.३ प्रतिशतमात्र रहेको छ । खासगरी दलहन तथा गेडागुडीको मूल्यमा कमी आएकोले समग्र खाद्य मुद्रास्फीति न्यून रहेको हो । गैर खाद्य मुद्रास्फीति भने ५.१ प्रतिशत रहेको छ । यसबीचमा हिमालमा ५.४, पहाडमा ४.७, तराईमा ३.७ र काठमाडौँमा ३.२ प्रतिशतमा मूल्य वृद्धि सीमित रहेको छ ।
घट्यो रेमिट्यान्स
चार महिनासम्मको अवधिमा नेपाल भित्रने रेमिट्यान्सको दर अघिल्लो आवको सोही अवधिको तुलनामा १.४ प्रतिशतले घटेर दुई खर्ब २८ अर्ब ९५ करोडमा सीमित हुन पुगेको छ । अघिल्लो वर्षको यसै अवधिसम्म रेमिट्यान्स आप्रवाह ७.८ प्रतिशतले बढेको थियो ।
वैदेशिक रोजगारीमा जाने नेपालीको सङ्ख्यामा कमी आउँदा विपे्रषण आप्रवाहको दर पनि प्रभावित भएको देखिन्छ ।