१० हजार घरपरिवारमा नमुना जनगणना

शान्ति लामा / काठमाडौँ, असार २४ गते । केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागले नमुना जनगणनामा १० हजार घरपरिवारको विवरण सङ्कलन गरेको छ । आगामी १२औँ राष्ट्रिय जनगणनाको तयारी स्वरूप नमुना जनगणना गरिएको हो । नमुना गणना क्षेत्र नक्साङ्कनका अनुसार ११ हजार ६१० घरपरिवारको सर्वेक्षण गर्ने लक्ष्य राखिएको थियो ।

कोरोना कहर र बन्दाबन्दीबीच तीन महिना ढिलो गरी भएको नमुना जनगणनामा ५० प्रतिशतजति सर्वेक्षण गर्न सकिने अनुमान गरिएको थियो । यसमध्ये तोकिएका ११ हजार ६१० मध्ये १० हजार घरपरिवारमा सफल सर्वेक्षण गरिएको छ । विभागका निर्देशक ढुण्डीराज लामिछानेका अनुसार जनगणना कार्यतालिका तथा सामग्री सुधारार्थ गरिएको नमुना जनगणनाको गणना कार्य गएको सोमबार सकिएको छ ।

‘मेरो गणना, मेरो सहभागिता’ मूल नारासहित हुने १२औँ राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को परीक्षण सर्वेक्षणका रूपमा नमुना जनगणना गरिएको हो । महामारी नियन्त्रणका लागि गरिएको बन्दाबन्दीलाई सरकारले खुकुलो गर्नेबित्तिकै असार १ देखि नमुना जनगणना सुरु गरिएको थियो । निर्देशक लामिछानेले भन्नुभयो, “बन्दाबन्दी नभएको भए चैत ९ देखि नै सुरु हुनुपथ्र्याे । त्यसअघि नै गणक तथा सुपरिवेक्षक नियुक्त गरी तालिमसमेत दिइसकिएको हुनाले अहिले तुरुन्तै गणना सुरु गरी सहजै सम्पन्न गरेका छौँ । ”

अवस्था सामान्य नभइसकेको भए पनि केहीमा घरबाहेक सबैमा सहजै गणना कार्य भएको उहाँले बताउनुभयो । कतिपय घरमा किन आएको भनी प्रश्न गरिए पनि सबै ठाउँमा गणना प्रश्नावलीअनुसार विवरण सङ्कलनमा कुनै समस्या नआएको उहाँको भनाइ छ । गणकहरूलाई सामाजिक दूरीका नियम पालना गराई मास्क, सेनिटाइजरलगायत स्वास्थ्य सुरक्षा सामग्रीसहित गणना क्षेत्रमा पठाइएको थियो ।

बन्दाबन्दीका बेला सहरी क्षेत्रमा भाडामा बसेका मानिस आआफ्ना घर गएका कारण भाडामा बस्नेको विवरण भने सङ्कलन गर्न असमर्थ भएको उहाँले बताउनुभयो । नमुना जनगणनामार्फत गणना सामग्री, गणना क्षेत्र नक्साको शुद्धता, प्रश्नावली र निर्देशिका, जनशक्तिको पर्याप्तता, प्रविधि, जनगणना उपकरण र जनगणना प्रक्रियाको समीक्षा गरिने छ ।

निर्देशक लामिछानेका अनुसार केही दिनमै नमुना जनगणनाको नतिजा प्रतिवेदन तयार गरिने छ । त्यस प्रतिवेदनका आधारमा सर्वेक्षणको टेबुलेसन योजना, विषयगत प्रतिवेदन ढाँचाको तयारी, सरदर एक गणकले दैनिक गर्ने गणनाको अनुमानलगायत जनगणनाको मुख्य कार्यतालिकामा गर्नुपर्ने हेरफेरका विषयमा विचार गरिने छ ।

नमुना जनगणनाका लागि १५ जना सुपरिवेक्षक, ६० जना गणक र ४७ जना प्रशासनिक कर्मचारी गरी जम्मा १२२ जना जनशक्ति संलग्न थिए । सुपरिवेक्षक र गणकहरू करारमा नियुक्त गरिएका हुन् । सबै प्रदेश, हिमाल, पहाड, तराईको जनसङ्ख्याको समानुपातिक प्रतिनिधित्व हुने गरी नमुना जनगणना सञ्चालन गरिएको छ । प्रत्येक प्रदेशका दुई जिल्लाका दरले १४ जिल्लाका ५५ वडामा नमुना जनगणना सञ्चालन भएको निर्देशक लामिछानेले बताउनुभयो ।

प्रदेश १ को पाँचथर र मोरङ, प्रदेश २ को धनुषा र पर्सा, प्रदेश ३ को मकवानपुर र काठमाडौँ, गण्डकी प्रदेशको बागलुङ र कास्की, प्रदेश ५ को रुपन्देही र प्युठान, कर्णालीको सुर्खेत र जुम्ला, सुदूरपश्चिम प्रदेशको कैलाली र दार्चुला जिल्ला नमुना जनगणनाका लागि छनोट गरिएको थियो । गणना गरिने वडाहरू भने केही सुगम र केही दुर्गम गरी छनोट गरिएको निर्देशक लामिछानेले जानकारी दिनुभयो ।

ट्याब्लेटको प्रयोग

आगामी राष्ट्रिय जनगणनामा कागज, कलम र ट्याब्लेट गरी मिश्रित खालको गणना विधि प्रयोग गर्ने केन्द्रीय तथ्याङ्क विभ(ागको योजना छ । त्यसको परीक्षण स्वरूप नमुना जनगणनामा केही क्षेत्रमा ट्याब्लेटमार्फत विवरण सङ्कलन गरिएको छ । निर्देशक लामिछानेका अनुसार ६० जना गणकमध्ये १५ जनाले ट्याब्लेट प्रयोग गरेका थिए । महानगर र उपमहानगरका छानिएका वडामा ट्याब्लेटमार्फत सर्वेक्षण गरिएको हो ।

Related News

Comments are closed

TOP NEWSview all

Teacher quits job and takes to kiwi cultivation

PM submits Security Council report to President

CIAA to ban share trading activities within Singha Durbar

Nepal: a country needing improvement

PM Oli stresses on cooperation between KU and Dhulikhel Hospital




Positive Development Media Pvt. Ltd. / Regd. No: 232 / 073-74

Newbaneshwor
Kathmandu, Nepal

4479401


Editor : Mr. Divesh J.B. Rana

Chairperson : Mr. Kishore Thapa


Counter:
Web Counter