चक्रपथ दोस्रो खण्ड विस्तार : चिनियाँ पक्षको ‘कूटनीतिक नोट’
विष्णु पाण्डेय / काठमाडौं, चैत १० गते । चक्रपथ विस्तारको दोस्रो खण्ड अन्तर्गत कलंकी–बसुन्धरा सडकखण्डको विस्तारका लागि चिनियाँ पक्षले सकारात्मक चासोसहित कूटनीतिक (डिप्लोमेटिक) नोट पठाएको छ ।
चिनियाँ पक्षले सडक विस्तार गर्ने प्रयोजनका लागि डिप्लोमेटिक नोट पठाएकाले अहिले निर्माणको फाइल अर्थ मन्त्रालय पुगेको छ । सडक विभाग अन्तर्गतको विकास सहायता कार्यान्वयन महाशाखाका उपमहानिर्देशक डा. विजय जैसीका अनुसार चिनियाँ पक्षले काम थाल्नुअघि डिप्लोमेटिक नोट पठाउने गरेको छ ।
अब यो नोटलाई सरकारले अनुमोदन गरेपछि चिनियाँ टोली नेपाल आएर यसको विस्तृत सम्भाव्यता अध्ययन (डिपीआर ) तयार गर्ने उहाँको भनाइ छ । उहाँले भन्नुभयो, “चिनियाँ सरकारले काम थाल्नुअघि सुरुमा डिप्लोमेटिक नोट पठाउने गरेको छ ।” चक्रपथको दोस्रो खण्ड विस्तारका लागि चिनियाँ पक्षले नोट पठाएकाले अनुमोदन भएपछि चिनियाँ टोली नेपाल आएर यसको डिपीआर निर्माण हुनेछ ।”
उहाँका अनुसार अबको ६ महिनामा डिपीआर तयार हुने र यसको ठेक्का प्रक्रियासमेत थालनी हुनेछ । एक वर्षअघि नै चिनियाँ पक्ष नेपाल आएर सडकको कन्सेप्ट नोट लिएर गएको थियो ।
चक्रपथ विस्तारको पहिलो खण्ड (कोटेश्वर–कलंकी) विस्तारको काम सकिएको पाँच वर्ष बित्दा पनि दोस्रो खण्ड (कलङ्की–बसुन्धरा) मा काम सुरु हुन सकेको छैन । अब कामको प्रक्रिया अघि बढ्ने उहाँको भनाइ छ । विभागका उपमहानिर्देशक जैसीले भन्नुभयो, “दोस्रो चरणको काम छिटो अघि बढ्छ । डीपिआर तयार हुन ६ महिना लाग्छ, त्यसपछि ठेक्का लागेर काम सुरु भइहाल्छ ।”
अहिले यस क्षेत्रमा धुलोका कारण छेउछाउका नागरिकहरु दिक्क भएका छन् । छेउछेउमा अनधिकृत रुपमा माटो थुपारेका कारण सडक जाम हुनेगरेको स्थानीयको गुनासो छ । उपत्यकाबाट लामो दूरीमा छुट्ने सवारीसाधन बसपार्कदेखि कलङ्कीसम्म यही सडक भएर जानुपर्ने हुँदा कलङ्कीसम्म आइपुग्न एक घण्टा लाग्नेगरेको चालकहरुको भनाइ छ ।
सडक विस्तारका लागि रुख कटान गरिएका कारण छेउछाउमा सवारीहरु अनाधिकृत रुपमा राखेकाले सडक नै कुरुप देखिएको छ । तेस्रो खण्ड (बसुन्धरा चावहिल) मा दोस्रो खण्डको निर्माणको काम भएपछि टुङ्गो लाग्ने बताइएको छ ।
साइट क्लियर
चिनियाँ पक्षले दोस्रो खण्डमा साइट क्लियर नभएसम्म आफूहरुले काम नथाल्ने जनाएपछि नेपाल पक्षले सबै साइट क्लियर गरिसकेको जनाएको छ । सडक छेउछाउका रुखको कटान, बिजुलीका पोलहरु सार्ने काम र मुआब्जा वितरणको काम सकिएको छ ।
काठमाडौं चक्रपथ विस्तार आयोजनाका प्रमुख कृष्णनाथ ओझाका अनुसार नेपाल पक्षले गर्नुपर्ने सबै साइट क्लियरको काम सकेर चिनियाँ पक्षलाई कुरेर बसेको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “नेपाली पक्षले गर्नुपर्ने सबै साइट क्लियर भएको छ । अब चिनियाँ पक्षले काम गर्न सक्ने वातावरण बनिसकेको छ ।”
उहाँका अनुसार नेपाल पक्षले सक्नुपर्ने सडकको दायाँ र बायाँको छ–छ मिटरको सर्भिस लेन निर्माणको क्रममा रहेको छ । यो काम सम्पन्न गर्न बाँकी रहे पनि चिनियाँ पक्षलाई काममा कुनै अवरोध नहुने उहाँको तर्क छ ।
चक्रपथको विस्तार पहिलो खण्डको सडकमा मुख्य लेन, सहायक र सर्भिस गरेर तीन किसिमका लेन छन् । चिनियाँ सरकारले आठ लेन सडक निर्माण गरेको थियो । सरकारले मुख्य सडकभन्दा बाहिरपट्टि दुवैतर्फ सर्भिस ट्रयाक निर्माण गर्दा यो सडक १० लेन बनेको छ । दोस्रो खण्डमा पनि यही मोडालिटिमा काम अघि बढ्ने उहाँको भनाइ छ ।
सडकको बिचमा चार लेन मुख्य लेन, त्यस बाहिर दुई–दुई गरी जम्मा चार लेन छ । चक्रपथको पहिलो खण्ड ललितपुर र काठमाडौं गरी दुवै जिल्लामा रहेको छ । दोस्रो खण्ड भने काठमाडौंमा मात्र छ ।
चिनियाँ पक्षसँग पहिले चाबहिल–धोबीखोलासम्म सडक विस्तार गर्नेगरी छलफल भएको थियो । स्वयम्भू, महाराजगञ्ज लगायतका स्थानमा निर्माणस्थल खाली गराउँदा विभिन्न अवरोध आएपछि कलङ्कीबाट वसुन्धारासम्म सडक विस्तार गर्न लागिएको हो ।
चक्रपथको दूरी कुल २७ किलोमिटर छ । यसमध्ये कोटेश्वर–कलङ्की सडक १०.३९ किलोमिटर चीनको साङ्घाई कन्स्ट्रक्सन ग्रुप्सले २०७० देखि थालेको थियो । २०७३ माघसम्म विस्तार गर्ने लक्ष्य थियो । तर २०७२ को भूकम्प र भारतीय नाकाबन्दीका कारण निर्माण पर धकेलियो । २०७५ सालमा सडक हस्तान्तरण भएको थियो । यो खण्डको विस्तार गर्न करिब पाँच अर्ब रुपियाँ खर्च भएको थियो । (गोरखापत्र)