डिजिटल वित्तीय प्रणालीको विकासमा राष्ट्र बैङ्क प्रतिबद्ध
काठमाडौँ, मङ्सिर २७ गते । नेपाल राष्ट्र बैङ्कका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले नेपालमा डिजिटल अर्थतन्त्र र वित्तीय प्रणालीको विकास र प्रवद्र्धनका लागि राष्ट्र बैङ्कले योजनाबद्ध प्रयास गरिरहेको बताउनुभएको छ ।
संयुक्त राष्ट्र सङ्घीय पुँजी विकास कोष र सिङ्गापुर मनिटरी अथोरिटीले मङ्सिर २२ देखि आयोजना गरेको ‘सिङ्गापुर फिन्टेक महोत्सव–२०२०’ लाई श्रव्यदृश्यका माध्यमबाट सम्बोधन गर्दै उहाँले ‘डिजिटल अर्थतन्त्र र वित्तीय प्रणालीको विकासमा राष्ट्र बैङ्क प्रतिबद्ध’ रहेको बताउनुभयो ।
उहाँले नेपालमा डिजिटल अर्थतन्त्रको विकासका लागि राष्ट्र बैङ्कको अत्यन्तै ठूलो भूमिका रहेको तथ्यलाई महसुस गरेको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “नेपालमा ‘डिजिटल पर्यावरण’को विकासका लागि राष्ट्र बैङ्क प्रतिबद्ध छ । ”
नेपाल सरकारले डिजिटल अर्थतन्त्रको प्रवद्र्धनका निम्ति ‘डिजिटल नेपाल प्रारूप’को महŒवाकाङ्क्षी योजना अगाडि सारेको भन्दै उहाँले मुलुकको अर्थतन्त्र, शासकीय व्यवस्था र सामाजिक क्रियाकलापको रूपान्तरणमा यो अभियानले सार्थक भूमिका खेल्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो ।
पछिल्लो समयमा नेपालमा विद्युतीय बैङ्किङ र भुक्तानी प्रणालीको विकासलाई सरकार र राष्ट्र बैङ्कले उच्च प्राथमिकतामा राखेको जानकारी दिँदै गभर्नर अधिकारीले यसको कार्यान्वयनका निम्ति कानुनी, नीतिगत एवं संस्थागत व्यवस्थालाई सबल तुल्याइएको बताउनुभयो ।
डिजिटल बैङ्किङको विस्तारसँगै यसको नियमन र सुपरिवेक्षणका क्षेत्रमा चुनौती थपिएको उल्लेख गर्दै उहाँले त्यसप्रति नियामक निकाय सजग रहनुपर्ने बताउनुभयो । पछिल्लो समयमा विश्वव्यापी रूपमा देखापरेको कोभिड–१९ महामारीले डिजिटल बैङ्किङको सान्दर्भिकतालाई थप सबल बनाएको भन्दै गभर्नर अधिकारीले कृषि तथा खाद्य प्रणालीलाई समेत डिजिटल प्रविधिसँग आबद्ध गराउनुपर्ने आवश्यकता औँल्याउनुभयो ।
डिजिटल प्रविधिको प्रयोगबाटै ग्रामीण कृषकलाई वित्तीय स्रोतको व्यवस्था, बीमा, कृषिसम्बन्धी सूचना÷जानकारी विद्युतीय भुक्तानी र लगानीका अवसर उपलब्ध गराउनुपर्नेमा उहाँको जोड थियो । नेपालको कुल गार्हस्थ उत्पादनको करिब २८ प्रतिशत हिस्सा र झन्डै दुई तिहाइ जनसङ्ख्याको जीविकोपार्जनको स्रोत कृषि नै रहेको भन्दै गभर्नर अधिकारीले कृषकलाई थप व्यावसायिक बनाउन यसै वर्ष मौद्रिक नीतिमार्पmत कृषि ऋणपत्र र किसान क्रेडिट कार्डसम्बन्धी व्यवस्था कार्यान्वयनमा लगिएको बताउनुभयो ।
‘सिङ्गापुर फिन्टेक महोत्सव’लाई डिजिटल बैङ्किङ प्रविधिको प्रवद्र्धन र विकासको दृष्टिकोणले विश्वकै सबैभन्दा ठूलो महोत्सवका रूपमा लिने गरिएको छ । डिजिटल बैङ्किङका क्षेत्रमा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा भएका नवप्रवर्तन, नवीनतम अभ्यास, नीतिगत व्यवस्थाबारे सरोकारवाला निकायका प्रतिनिधिबीच ज्ञान, सीपको आदानप्रदानका लागि यस महोत्सवलाई साझा मञ्चका रूपमा मानिँदै आएको छ ।
शुक्रबारसम्म चलेको महोत्सवमा फरकफरक विषयका सत्र सञ्चालन गरिएको थियो । महोत्सवमा ६०० भन्दा बढी सत्र, एक हजार ४०० वक्ताले आफ्नो धारणा प्रस्तुत, ६० हजारभन्दा बढीको सहभागिता र १३० भन्दा बढी मुलुकका सात हजारभन्दा बढी अन्तर्राष्ट्रिय कम्पनीबाट प्रतिनिधित्व रहेको थियो ।