गौतमबुद्ध विमानस्थल समयमै पूरा नहुने
काठमाडौँ, असोज २६ गते । संस्कृति पर्यटन तथा नागरिक उड्डययन मन्त्री जीतेन्द्र देवले गौतम बुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणको काम सन्तोषजनक भए पनि समयमै पूरा हुनेमा ढुक्क हुनसक्ने स्थिति नरहेको बताउनुभएको छ ।
विगत ६ महिनादेखि रोकिएको विमानस्थल निर्माणको काम सरकारले सम्झौता रद्ध गर्ने चेतावनी दिएपछि पुनः सुरु भए पनि निर्माणले गति पाउनेमा पूर्ण आश्वस्त हुन नसकेको उहाँको भनाइ थियो । बुधबार व्यवस्थापिका संसद् अन्तर्गतको सार्वजनिक लेखा समितिमा छलफलका क्रममा उहाँले अहिलेकै गतिमा काम हुन सके सरकारले ठेकेदारसँगको सम्झौता भने रद्ध नगर्ने स्पष्ट पार्नुभयो । चिनियाँ ठेकेदार कम्पनी र स्थानीय आपूिर्तकर्ताबीच भुक्तानी विवादले छ महिनादेखि अवरुद्ध विमानस्थल निर्माणको काम असोजभित्रै सुरु नभए सम्झौता रद्ध गर्ने चेतावनी मन्त्रालयले दिएको थियो । मन्त्रालयको चेतावनीपछि चिनियाँ ठेकेदार कम्पनीले व्यवस्थापन समूह नै परिवर्तन गरेर कामको गति दिएको छ ।
समितिको बैठकमा मन्त्री देवले ठेकेदार कम्पनीलाई ८० जनाबाट कामदारको सङ्ख्या दुई सय पु¥याउन तथा थन्किएर रहेका उपकरण पूर्णरूपमा उपयोगमा ल्याउन निर्देशन दिएको जानकारी दिनुभयो । त्यस्तै भुक्तानी विवाद समाधान गरेर कामको प्रक्रिया अघि नबढाए सम्झौता रद्ध गर्नसकिने जानकारीसहितको पत्र ठेकदार कम्पनीलाई दिएको उहाँले बताउनुभयो । चीन सरकारले पनि गौतम बुद्ध विमानस्थल निर्माणमा चासो देखाएर ठेकेदार कम्पनीलाई घाटामै गए पनि राम्रोसँग काम गर्न निर्देशन दिएकोले पछिल्लो केही समययता काम सुरु भएको उहाँको भनाइ थियो । ‘पहिलेको तुलनामा अहिले सन्तोषजनक अवस्था छ’–उहाँले भन्नुभयो ‘तर यसैमा ढुक्क भएर बस्न सक्ने स्थिति भने छैन’ ।
संस्कृति पर्यटन तथा नागरिक उड्डययन मन्त्रालयका सचिव महेश्वर न्यौपानेले ठेकेदार कम्पनीको व्यवस्थापन फेरिएको र उपकरण पनि प्रयोग हुन थालेपछि निर्माणमा केही सकारात्मक अवस्था देखिएको बताउनुभयो । काम नै छाडेर ठेकेदार कम्पनीले लापरबाही गरे सम्झौता रद्ध गरिने अन्यथा अहिलेकै परिस्थितिमा अघि बढे यसलाई निरन्तरता दिन सकिने उहाँको भनाइ थियो । नागरिक उड्डययन प्राधिकरणका महानिर्देशक सञ्जीव गौतमले कानुनीरूपमा सहायक ठेकेदार राख्न सक्ने व्यवस्था नभएको र इन्जिनियरको मूल्याङ्कनले समेत यसलाई अवैधानिक भनेको जानकारी दिनुभयो ।
गत अगष्ट महिनामा पाँच प्रतिशत काम गर्नुपर्ने भए पनि एक प्रतिशतमात्र भएको र सेप्टेम्बरमा भने निर्माणमा केही सुधार भएको उहाँले जानकारी दिनुभयो । ‘सेप्टेम्बरमा आधा कामदार पु¥याएर काम भएको छ’ उहाँले भन्नुभयो ‘ट्रिपरबाहेक सबै किसिमका उपकरण पनि उपलब्ध रहेकोले अहिले काम केही अघि बढेकोले आशावादी छौं’ । सन् २०१८ जुन महिनासम्म ८० देखि ८५ प्रतिशतसम्म काम भए त्यसपछिका काममा पनि कम्पनीसँग सहकार्य गर्न सकिने उहाँको भनाइ थियो । अहिलेकै गतिमा काम भएन भने सम्झौता रद्ध हुन सक्ने उहाँको भनाइ थियो । गौतम बुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण आयोजना प्रमुख ओम शर्माले ठेक्का रद्ध गरेर नयाँ सम्झौता गर्न समय लाग्ने भएकोले लक्ष्यअनुसार अहिलेको निर्माणलाई गति दिन आवश्यक रहेको बताउनुभयो । मासिक छ प्रतिशत काम गर्न सकेको अवस्थामा पनि लक्षित समयभित्र सम्झौता अनुसारको काम पूरा हुन सक्ने उहाँको भनाइ थियो ।
‘निर्माण आयोजनामा राजनीति नगरौं’
समितिको बैठकमा सांसद रामहरि खतिवडाले गौतम बुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल आयोजना जस्तो महìवपूर्ण काममा कसैले पनि राजनीतिक स्वार्थले अभिपे्ररित भएर काम गर्न नहुने बताउनुभएको छ । चीनले घाटा सहेरै बनाउँछु भनेको परिस्थितिमा पनि आयोजना भित्रबाटै गैरजिम्मेवारी पूर्वक काम भएको उहाँको भनाइ थियो । ‘निर्माणका लागि गिटी, बालुवा पुगेन भन्ने तर आयोजना अन्तर्गतकै मान्छेले गिटी, बालुवा बेचेको छ’ उहाँले भन्नुभयो । अवैधानिक स्थानीय कम्पनीका कारण नै काम अघि बढ्न नसकेको उहाँको दाबी थियो । सांसद विकास लम्सालले आफ्नो स्वार्थ नहेरी इमानदार भएर काम गरे भैरहवा विमानस्थलको निर्माण समयमा पूरा हुन सक्ने बताउनुभएको छ । ‘मुआब्जा लिन गएका स्थानीयसँग नै पैसा मागेको भन्ने गुनासो छ’ उहाँले भन्नुभयो ‘कम्तीमा व्यक्तिगत स्वार्थ नहेरी आयोजनाको आवश्यकतालाई बुझेर काम गरौं’ ।