दुई करोड सिमकार्डमा चल्दैन इन्टरनेट
विश्वास रेग्मी / काठमाडौं, फागुन ७ गते । दूरसञ्चार सेवा प्रदायकले अहिलेसम्म विक्री गरेका सिमकार्डमध्ये करिब दुई करोड सिमकार्डबाट इन्टरनेट प्रयोग भएको देखिँदैन । नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले सार्वजनिक गरेको पछिल्लो तथ्याङ्क अनुसार अहिलेसम्म सेवा प्रदायकले तीन करोड ५९ लाख १२ हजार सिमकार्ड बिक्री गरेका छन् ।
यो सङ्ख्या सीडीएमए मोबाइलमा प्रयोग हुने सिमकार्ड समेतको हो । तर बिक्री भएका सिमकार्डमध्ये मोबाइलबाट इन्टरनेट प्रयोग गर्नेको सङ्ख्या भने केवल एक करोड ५९ लाख ९५ हजार मात्रै रहेको प्राधिकरणकै तथ्याङ्क छ । यस हिसाबले बिक्री भएका सिमकार्ड र इन्टरनेट प्रयोग भएको सिमकार्डको अन्तर एक करोड ९९ लाख १६ हजार रहेको देखिन्छ ।
नेपालमा अहिले नेपाल टेलिकम, एनसेल र स्मार्ट टेलिकमले मोबाइलमा इन्टरनेट सुविधा उपलब्ध गराइ रहेका छन् । यी तिनै कम्पनीले पछिल्लो पुस्ताको फोरजी इन्टरनेट सेवा पनि सुरु गरि सकेका छन् । तथ्याङ्क अनुसार टेलिकमले जीएसएम र सीडीएमए गरी मङ्सिरसम्म एक करोड ७७ लाख ५४ हजार सिमकार्ड बिक्री गरि सकेको छ । त्यसमध्ये ८५ लाख ८३ हजार व्यक्तिले मात्र टेलिकमको सिमकार्डबाट इन्टरनेट प्रयोग गर्छन् ।
त्यस्तै एनसेलका एक करोड ६४ लाख ३३ हजार बिक्री भएका सिमकार्डमध्ये ७१ लाख ६४ हजार सिमकार्डबाट इन्टरनेट प्रयोग भएको छ । स्मार्ट टेलिकमले बिक्री गरेका १७ लाख २३ हजार सिमकार्डमध्य दुई लाख ४७ हजारले मात्र इन्टरनेट प्रयोग गरिरहेका छन् ।
नेपाल टेलिकम र स्मार्ट टेलिकमले अहिलेसम्म काठमाडौं उपत्यका र पोखरामा मात्र फोरजी सेवा उपलब्ध गराइ रहेका छन् । एनसेलले भने डेढ दर्जनभन्दा बढी सहरमा फोरजी विस्तार गरिसकेको छ । यी तीनै कम्पनी मोबाइल इन्टरनेट प्रयोगकर्तामा अधिकांशले तेस्रो पुस्ताको थ्रीजी डेटा प्रयोग गरिरहेको छ । यद्यपि कम्पनीहरुले फोरजी विस्तारलाई प्राथमिकतामा राखिरहेको जनाएका छन् । नेपाल टेलिकम देशैभर एकैपटक फोरजी विस्तार गर्ने लक्ष्यसहित एलटीई नेटवर्क विस्तारका लागि आह्वान गरिएको बोलपत्रको मूल्याङ्कनको क्रममा छ ।
एनसेलले सन् २०१८ भित्र देशका ४० सहरमा फोरजी विस्तार गर्ने योजना बनाएर काम अघि बढाइरहेको छ । स्मार्ट टेलिकमले बीटीएस टावर स्थापना गर्दै फोरजी इन्टरनेट विस्तारको रणनीतिमा छ । यी तीन कम्पनीबाहेक वायरलेस, केबल मोडम, अप्टिकल फाइबर, वाइम्याक्स इभिडिओजस्ता प्रविधिबाट नेपालमा इन्टरनेट प्रयोग भइरहेको छ । प्राधिकरणका अनुसार मोबाइलसहित अहिलेसम्म जनसङ्ख्याको ६३.१७ प्रतिशत जनता इन्टरनेटको पहुँचमा छन् ।
सेवा प्रदायकले सिम बिक्रीका आधारमा आफ्नो ग्राहक विस्तार सहितको तथ्याङ्क प्रत्येक महिना प्राधिकरणलाई उपलब्ध गराउँछन् । यसैलाई दूरसञ्चार क्षेत्रमा रहेको पहुँच मान्ने गरिन्छ । सेवा प्रदायकले उपलब्ध गराउने तथ्याङ्कमा निस्क्रिय सिमकार्डको समेत गणना हुने भएकोले दूरसञ्चारको पहुँच नेपालको जनसङ्ख्याभन्दा बढी देखिएको प्रवक्ता मीनप्रसाद अर्यालले बताउनुभयो । ‘६ महिनाभन्दा बढी समय प्रयोग नभएका सिमकार्डलाई निष्क्रिय गर्नुपर्ने निर्देशन प्राधिकरणले सेवा प्रदायकलाई दिसकेको छ’ उहाँले भन्नुभयो ‘यद्यपि अहिलेसम्म सेवाप्रदायकले अहिलेसम्मकै ‘सब्सक्रिप्सन’लाई समेत गणना गरेर तथ्याङ्क उपलब्ध गराइरहेका छन्’ । प्राधिकरणका अनुसार नेपालमा दूरसञ्चारको पहुँच जनसङ्ख्याभन्दा बढी अर्थात १४१.८३ प्रतिशत पुगिसकेको छ । यसमध्ये मोबाइलमा मात्रै १३५.५५ प्रतिशत जनता पहुँचमा रहेको तथ्याङ्क छ । प्राधिकरण आफै भने नेपालमा दूरसञ्चारको सक्रिय पहुँच ७० प्रतिशत मात्रै रहेको जनाउँदै आएको छ ।