तरकारीले बजार नपाउँदा किसान चिन्तित
सुर्खेत, पुस १९ गते । तरकारीले बजार नपाएपछि सुर्खेतका किसान चिन्तित भएका छन् । राम्रो बजार मूल्य पाउने आसमा तरकारी उत्पादन गरेका यहाँका किसान बजार नपाएपछि चिन्तित भएका हुन् । २७ वर्षदेखि तरकारी खेती गर्दै आउनुभएका वीरेन्द्रनगर नगरपालिका–१० का प्रेमबहादुर चर्मकारले तरकारीले बजार र मूल्य नपाउँदा बारीमा नै कुहिन थालेको बताउनुभयो । उहाँले २५ कट्ठा जग्गा भाडामा लिएर तरकारी खेती गर्दै आउनुभएको छ । प्रतिकिलो ५० रुपियाँसम्ममा बेच्दै आएको टमाटर एक्कासि भाउ घटेर प्रतिकिलो २५ रुपियाँ पुगेपछि टिप्नै छाडेको उहाँले बताउनुभयो । छ/सात क्विन्टल टमाटर बारीमै नटिपेर कुहिन सुरु गरेको भन्दै उहाँले बजारको कुनै टुङ्गो नै नहुँदा समस्या भएको जानकारी दिनुभयो । मागभन्दा बढी तरकारी उत्पादन भएपछि तरकारी खपत नहुँदा घाटा हुन थालेको छ ।
भारतबाट ठुलो परिमाणमा तरकारी आयात हुनाले यहाँका किसानको उत्पादनले बजार पाउन नसकेको उहाँको भनाइ छ । “मान्छेले सबैभन्दा सजिलो तरकारी खेती हो भने पनि खेती गर्दाको लगानी, दुःख, कठिनाइ धेरै हुने गर्छ । जुन अरू खेतीमा छैन,” उहाँले भन्नुभयो । उहाँले बारीमा लगाएको काउलीको मूल्य ३० रुपियाँ प्रतिकिलो पनि नपाएको गुनासो गर्नुभयो । बारीमा उत्पादन भएको बन्दा ११ रुपियाँमा बेच्न बाध्य भएको उहाँको भनाइ छ । अघिल्लो सिजनमा काउली प्रतिकिलो १० रुपियाँ र बन्दा प्रतिकिलो सात रुपियाँमा बेचेको भन्दै उहाँले अहिले काट्न ढिला हुँदा बन्दा बारीमै कुहिन थालेको बताउनुभयो । उपभोक्ताले काउली किनेर खाँदा प्रतिकिलो ४० रुपियाँसम्म पर्न गए पनि आफूहरूले बेच्दा घाटा खाएर बेच्नु परेको उहाँको भनाइ छ ।
सरकारले समयमा नै अनुदानमा रासायनिक मल नदिनु, नगरपालिकाले किसानको खेतबारी समय समयमा अवलोकन गरेर परामर्श दिने संस्कारको विकास नहुनुलगायत कारण किसान समस्यामा परेका उहाँले बताउनुभयो । सरकारले न्यूनतम समर्थन मूल्य उपलब्ध नगराउँदा पनि समस्या भइरहेको किसानको गुनासो छ । तरकारी खेतीमा निकै समस्या भएको भन्दै उहाँले जग्गाको भाडा बुझाउन नसक्दा जग्गासमेत छाड्नुपर्ने बाध्यता रहेको बताउनुभयो । चर्मकारले आफ्नो बारीमा उत्पादन भएको काउली, बन्दा, टमाटर, सिमी र मुला बिक्री नभएको जनाउनुभयो । साढे सात लाख रुपियाँबाट व्यवसाय सुरु गर्नुभएका उहाँले व्यवसाय बढाएर १७ लाखसम्म पु¥याउनुभएको छ तर आम्दानी सोचे जस्तो नभएको उहाँको भनाइ छ ।
वीरेन्द्रनगर नगरपालिका–९ की सुशीला खड्काले जङ्गली जनावरले तरकारी बाली नाश गर्ने बताउनुभयो । उहाँले १२ वर्षदेखि तरकारी खेती गर्दै आउनुभएको छ । उहाँको चार कट्ठामा लगाएको काउली, आलु, बन्दा, टमाटर र प्याजसमेत जङ्गली जनावर जरायोले सखाप पारेको छ । खुला बारीमा लगाएको तरकारी उत्पादन राम्रो भए पनि जङ्गली जनावरले हैरानी दिँदा समस्या भइरहेको उहाँले बताउनुभयो । एकातर्फ बजार र मूल्यको समस्या छ भने अर्कोतर्फ जरायोले तरकारी बाली खाइदिने हुँदा समस्या भएको खड्काले बताउनुभयो । रातिको समयमा खुला बारीमा लगाएको तरकारी जरायोले सखाप पारेको छ । वार्षिक दुई लाखसम्म आम्दानी गर्ने भए पनि यो वर्ष जरायोले तरकारी सखाप पारेको उहाँले सुनाउनुभयो । सोही वडाकी टीका वलीले तरकारीको बिक्रीले नै घरखर्च टार्ने गरेको र अहिले आम्दानी नभएपछि मर्कामा परेको बताउनुभयो । उहाँले पनि सात कट्ठा जग्गामा तरकारी खेती गर्नुभएको छ । यतिखेर काउली, बन्दा, मुला, आलु र सागलगायतका तरकारी उहाँको बारीमा छन् । जङ्गली जनावरको हैरानीले तरकारी खेती नै छोड्नुपर्ने अवस्था आएको उहाँले बताउनुभयो । जनावरबाट बचाउन नगरपालिकासँग टनेलको माग गरे पनि सुनुवाइ नभएको उहाँको भनाइ छ ।
यसैबिच सुर्खेतको वीरेन्द्रनगर नगरपालिकाले बजारको अनिश्चितता हटाउँदै कृषिमा लगानी बढाउन जोड दिएको छ । नगरपालिकाले कृषिजन्य वस्तुको बजारीकरणमा देखिएका समस्या समाधान गरी कृषिमा सरकारी तथा निजी क्षेत्रबाट लगानी बढाउनुपर्ने निष्कर्ष निकालेको नगर प्रमुख मोहनमाया ढकालले बताउनुभयो । ‘बजारको अनिश्चितता, कृषि लगानीमा जोखिम’ सम्बन्धी वीरेन्द्रनगरमा भएको संवाद कार्यक्रममा ढकालले यस्तो
बताउनुभएको हो । कृषि तथा पशुजन्य वस्तुको बजारीकरणमा देखिएका समस्या क्रमशः सुधार गर्दै लैजाने पालिकाले योजना बनाएको उहाँको भनाइ छ ।