बेरोजगारीको कहर : रोपाइँ सकेर स्याउ टिप्न भारत लागे युवा
लखन चौधरी / धनगढी । धान रोपाइँ सकिए यता सुदूरपश्चिम प्रदेशको ग्रामीण भेगका युवाहरू धमाधम भारत पस्न थालेका छन् । रोपाइँपछि बेरोजगार युवाहरू सिजन अनुसारको कामको खोजीमा मजदुरी गर्न भारत पस्न लागेका हुन् ।
उनीहरू बर्सेनि यो बेला भारत पस्दै आएका छन् । रोपाइँ सकेपछि दसैँसम्मका लागि रोजगारी गर्न उनीहरू भारत जाने गरेका हुन् । अहिले त्रिनगर भन्सार नाका, गड्डाचौकी नाकामा भारत जाने नेपाली युवाको लर्को लाग्ने गरेको छ ।
कैलालीको कैलारी गाउँपालिका–९ का विन्दु चौधरी रोपाइँ सकेर भारतको हिमाचल प्रदेशको सिमलामा स्याउ टिप्ने काममा जाने तयारीमा छन् । उनी अरुबेला ईंटा बनाउने काम गर्छन् र सिजन अनुसारको खेतीपाती गर्छन् । तर रोपाइँपछि हुने बेरोजगारीको समयमा भारतमा मजदुरी गर्दै आएको उनले जानकारी दिए ।
कैलालीको गौरीगंगा नगरपालिका–१०, नुक्लीपुरका भागीराम चौधरी पनि स्याउ टिप्ने कामका लागि भारत जाने तयारीमा छन् । उनले भने, ‘रोपाइँपछि यता कामधन्दा केही हुँदैन । रोजगारी पनि छैन । केही कमाउने आसमा सिमला जाने तयारीमा छौँ ।’
भागीरामसँगै भारत जाने तयारीमा रहेका सुरेश चौधरी धान पाक्ने बेलातिर घर फर्किने बताउँछन् ।
आफ्नो गाउँबाट दर्जनौँ युवा कामको खोजीमा भारत जाने तयारीमा रहेको नुक्लिपुर होम स्टेका अध्यक्ष दिनेश दहितले जानकारी दिए । कैलाली र कञ्चनपुरको विभिन्न गाउँबाट अहिले युवाहरू छोटो अवधिको रोजगारीका लागि भारततर्फ जान थालेका हुन् । यहाँ रोजगारी नपाइने भएकाले तन्नेरीदेखि ६० वर्ष लागिसकेका व्यक्ति पनि मजदुरीका लागि भारत गइरहेका छन् ।
चार/पाँच महिना काम गर्दा चाडपर्व तथा घर खर्चको जोहो हुने हुँदा रोजगारीको लागि जाने गरेको उनीहरूको भनाइ छ । दसैँको बेलासम्म काम गर्दा ४०/५० हजार रुपैयाँ कमाउन सकिने उनीहरू बताउँछन् ।
समूह बनाएर नै धेरै मानिस कामको खोजीमा भारत पस्न थालेपछि कतिपय गाउँघरमा बालबालिका र वृद्धवृद्धामात्रै भेटिने गरेका छन् ।
उसो त सुदूरपश्चिमेलीहरू अहिले मात्रै होइन, बाह्रैमास कामको खोजीमा भारत जाने गरेका छन् । यहाँको ७ पहाडी जिल्लाकाका नागरिकहरू स्थानीयस्तरमा भरपर्दो काम नहुँदा भारतमै निर्भर छन् ।
तर, कति सङ्ख्यामा रोजगारीका लागि भारत जान्छन् भन्ने तथ्याङ्क छैन । हालसम्म कुनै पनि निकायले भारतमा काम गर्न जाने मजदुरको तथ्याङ्क राखेको भेटिन्न ।
कैलाली बहुमुखी क्याम्पस धनगढीका सहप्राध्यापक तथा अर्थशास्त्री डा. राजेन्द्रवीर चन्दले सरकारी रवैया र राजनीतिक दलका कार्यशैलीले जनतामा निराशा पैदा गरेको बताए ।
उनले भने, ‘राजनीतिक दल तथा नेताहरू परिवर्तनको नारा दिएर लामो संघर्ष गराए । तर परिवर्तन त जनताको नभई नेताहरूका लागि मात्र भयो,’ उनले भने, ‘जति जोगी आए पनि कानै चिरेको भनेजस्तै अवस्थाले युवा शक्ति कामका लागि विदेश पलायन भइरहेका छन् ।’