एकवर्षभित्र बालबालिका, अपाङ्ग, ज्येष्ठ नागरिकमैत्री उद्यान निर्माण गरिने
काठमाडौँ, २५ जेठ । काठमाडौँ उपत्यकाभित्र वाग्मती र यसका सहायक नदीलाई स्वच्छ, सफा र हराभरा बनाउने उद्देश्यले अधिकार सम्पन्न वाग्मती सभ्यता एकीकृत विकास समितिले यस क्षेत्रमा बालबालिका, अपाङ्गता भएका तथा ज्येष्ठ नागरिकमैत्री उद्यान निर्माण कार्यलाई एक वर्षभित्र सम्पन्न गर्ने भएको छ ।
समितिले आज वाग्मती क्षेत्रको विकासका विषयमा सरोकारवालासँग गरेको छलफलमा एक वर्षभित्र वाग्मती क्षेत्रमा बिहान ५.३० देखि ८.३० सम्मको समय ज्येष्ठ नागरिकका लागि ‘मर्निङ् वाक’, योगा, सत्सङ्जस्ता धार्मिक कार्यका लागि छुट्याइने र सो समयमा त्यस क्षेत्रमा मोटरसाइकल तथा अन्य बाधा पार्ने चीजको आवागमनलाई रोक्ने योजना रहेको जानकारी दिइयो ।
ज्येष्ठ नागरिक तथा अपाङ्गमैत्री शौचालयको अभाव रहेको काठमाडौँ उपत्यकामा विशेष गरी उनीहरुको आकर्षणको केन्द्र रहेको वाग्मती क्षेत्रमा त्यस प्रकारको शौचालय निर्माण कार्यलाई प्राथमिकतामा राख्ने बताइएको छ ।
सोही वर्ष वाग्मती सङ्ग्रहालयको निर्माण कार्य सम्पन्न गरी वाग्मती सभ्यताका बारेमा हालसम्म रहेका सङ्कलित जानकारीलाई प्रदर्शनी गर्ने जनाएको हो ।
यसैगरी समितिले वाग्मती नदीबाट प्रतिघन्टा २४० किलोवाट विद्युत् उत्पादनका लागि दुईवर्षे कार्ययोजनाको शुभारम्भ गरिसकेको छ । यस्तै उक्त कार्ययोजनाअन्तर्गत् धोबिघाटमा मलपोखरी निर्माण गर्ने र जग्गा नपुगेको खण्डमा खोकनामा रहेको जग्गाको समेत व्यवस्था गरिसकेको छ ।
वाग्मती विकास आयोजनाका प्रमुख राजेशप्रसाद सिंहले हालसम्म वाग्मती र यसका सहायक नदीको सरसफाइलगायत विषयमा भए गरेका कामकारवाहीको जानकारी दिनुभयो । वाग्मतीको विकासका लागि गर्न लागिएको उक्त कार्ययोजनाका लागि एसियाली विकास बैंक र काठमाडौँ उपत्यका खानेपानी लिमिटेडले सहयोग गरिरहेको छ ।
समितिका अध्यक्ष इन्जिनियर किशोर शाक्यले वाग्मती खोलामाथि हुने दोहनविरुद्ध अहिलेसम्म कुनैपनि सङ्घसंस्थाले एकीकृत भई आवाज नउठाएकाले अब वाग्मती नदीको विकासका लागि कार्यरत सबै सङ्घसंस्थालाई एक बनाई कार्य थाल्ने बताउनुभयो ।
वाग्मती नदीको वातावरणीय सुधार गर्ने कार्यअन्तर्गत बौद्ध, मित्रपार्क, जोरपाटी क्षेत्रको १२ किमी, गोकर्ण–गुहेश्वरी–तिलगङ्गा–मनोहरा–शङ्खमुल–बल्खु–सुन्दरीघाट खण्ड वाग्मती नदीको दुवै किनारामा २२ किमी, धोबिखोला करिडोरमा गोपीकृष्ण कुमारीस्थानसम्म बाँयातिर ६.०२ किमीसम्म ढल सुधार गरिसकिएको छ ।
यस्तै गोकर्ण गुहेश्वरीको चार किमी, तिलगङ्गा सिनामङ्गल ३.२३ किमी र मीनभवन मनोहरा ३.८२ किमी सडक निर्माण कार्य सम्पन्न भइसकेको छ । सुन्दरीजल गोकर्ण खण्ड ८.५ किमी, गोकर्ण गुहेश्वरी ३.८ किमी, तिलगङ्गा–सिनामङ्गल–मीनभवन–मनोहरा–शङ्खमुल–बल्खु–सुन्दरीघाट खण्ड ९.०४ किमी नदी नियन्त्रण कार्य सम्पन्न भइसकेको छ ।
यसैगरी गुहेश्वरी तिलगङ्गा सुरुङ ५७२ मि लम्बाई तथा २ मि व्यास र गुहेश्वरी ढल प्रशोधन कार्य क्षमता १९० लि प्रतिसेकेन्डको बनाइएको छ ।
हरियाली क्षेत्र विकास कार्यअन्तर्गत वाग्मती नदीको विभिन्न खण्डमा हालसम्म २१ वटा पार्क (उद्यान) बनाउने कार्य भएको र सोमध्ये आठवटा उद्यानलाई पार्कको रुपमा विकसित गरिसकिएको छ । यसैगरी १३६ रोपनी क्षेत्रफलमा फैलिएको २४ वटा पार्क बनाउन सम्झौता भइसकेको र ४५ वटा पार्क बनाउन विभिन्न सङ्घसंस्थाबाट माग भएको सो अवसरमा जानकारी दिइयो ।
वाग्मती नदी सफाइको कार्यक्रमअन्तर्गत प्रत्येक हप्ता शनिबार वाग्मती सरसफाइको कार्यक्रमसमेत भइरहेको छ । अहिलेसम्म १६० औँ हप्ता वाग्मतीको सफाइ कार्यक्रम चलिरहेको छ । रासस