उत्पादनको मूल्याङ्कन गरी क्षतिपूर्ति दिन किसानको माग
कास्की, ९ वैशाख । किसानलाई उत्पादन फसल बिमाको व्यवस्था गर्न यहाँका किसानले माग गरेका छन् ।
राष्ट्रिय कृषक समूह महासङ्घ कास्कीले पोखरामा आयोजना गरेको ‘कास्की जिल्लामा हावाहुरी तथा असिनाले पारेको क्षति’ विषयको अन्तक्र्रिया कार्यक्रममा बोल्ने किसानले त्यस्तो माग गरेका हुन् ।
नेपाल सरकारले बिमाप्रति किसानलाई आकर्षण गरे पनि वर्तमान बिमाले किसानलाई राहत दिन नसकेको उनीहरुको भनाइ थियो ।
“किसानले लगानी गरेर प्रतिफल लिने मुखैमा असिना, हावाहुरीजस्ता दैवी प्रकोपले सखाप पारिदिन्छ,” राष्ट्रिय कृषक समूह महासङ्घ कास्कीका अध्यक्ष दयाराम न्यौपानेले भन्नुभयो – “अनि बिमा लिन जाँदा लागतको मात्रै कुरा आउँदा किसान अन्यायमा परेका छन् । अब उत्पादन फसल बिमाको व्यवस्था गरियोस् ।”
उत्पादनको मूल्याङ्कन गरी बिमा दिने अभ्यास नभएसम्म किसानलाई बिमा आकर्षण नहुने उहाँको बुझाइ छ ।
गत वर्ष चैतको १४, १५ र १६ गते परेको असिनाले कास्कीमा करिब रु नौ करोड ३० लाख ५१ हजारको क्षति पुगेको जिल्ला कृषि विकास कार्यालय कास्कीका वरिष्ठ कृषि विकास अधिकृत रमेशप्रसाद कोइरालाले जानकारी दिनुभयो ।
उहाँका अनुसार यो रकम बढ्ने छ । “लेखनाथबाट अझै क्षतिको प्रतिवेदन आएको छैन, कतिपय ठाउँबाट पनि पूरा विवरण आएको छैन,” कोइरालाले भन्नुभयो – “यो क्षतिको विवरण अझै बढ्नेछ ।”
दैवी प्रकोप उद्धार समितिमा राहतका लागि क्षतिको विवरण पेस गरे पनि न्यून राहत आउने गरेको उहाँले बताउनुभयो ।
गत वर्ष बाढीपहिरोले कास्की जिल्लामा करिव रु १६ करोडको क्षति पुगेको थियो । उहाँले भन्नुभयो – “क्षतिको रकम पढाउँदा जम्मा रु चार लाख १३ हजार राहत आयो । यसलाई बाँड्नै गाह्रो भयो ।”
असिना, हावाहुरी, अतिवृष्टि, खण्डवृष्टि, बाढीपहिरो, सुक्खा, खडेरी र बाँदर आतङ्कका कारण यस जिल्लामा किसानले क्षति बेहोर्दै आएको उहाँको भनाइ छ ।
दैवी प्रकोपबाट क्षति पु¥याएमा कृषि बिमामार्फत किसानहरुलाई क्षतिपूर्ति दिने व्यवस्था रहे पनि असिनालाई दैवी प्रकोपमा राखिएको छैन ।
कार्यक्रममा बोल्दै संसद् विकास समिति सभापति रवीन्द्र अधिकारीले किसानका समस्या समाधान गर्न आफू लागिपर्ने बताउनुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो – “उत्पादन फसल बिमा, कृषि ऋणलाई सरलीकरण र असिनालाई पनि दैवी प्रकोपमा पार्ने काममा लाग्नेछु ।”
उत्पादन फसल बिमा गर्न पहिला पनि बहस भएको तर यो प्रक्रिया महँगो हुने भएकाले रोकिएको उहाँको भनाइ थियो ।
“लागत बिमा कि उत्पादन फसल बिमा भन्नेबारेमा पहिला पनि ठूलो बहस चलेको हो,” उहाँले भन्नुभयो – “उत्पादन फसल बिमा गर्न रकम बढी लाग्ने भएकाले रोकिएको हो । अबको आवदेखि उत्पादन फसल बिमा नै सुरुवात गर्न म पहल गर्दछु ।
पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय कृषि निर्देशनालय पोखराका क्षेत्रीय निर्देशक बेनीबहादुर बस्नेतले असिनालाई पनि दैवी प्रकोपमा नराखेसम्म किसानले क्षतिपूर्ति पाउन नसक्ने बताउनुभयो । रासस
