सन्दर्भ ६० औँ बार दिवसः बार र बेन्चबीच सुमधुर सम्बन्धको खाँचो

कालिका खड्का / काडमाडौँ, ६ पुस । नेपाल बार एसोसिएसनले आफ्नो ६० औँ स्थापना दिवस मनाइरहेको छ तर स्थापनाको उद्देश्यअनुरुप सैद्धान्तिक मान्यतानुसार व्यावहारिक रुपमा विचलन हँुदै गएको देखिन्छ ।

विधिको शासन, स्वतन्त्र न्यायपालिका, मानवअधिकार, लोकतन्त्र र पेसागत हकहित तथा मर्यादालाई प्रमुख केन्द्रबिन्दु बनाएर बारको स्थापना गरिए पनि न्यायपालिकामा हुने विकृतिविसङ्गतिप्रति खबरदारी हुने काम भएको देखिँदैन । कतिपय अवस्थामा अदालत र बारबीच सुमधुर सम्बन्ध पनि देखिँदैन ।

नेपाल बार एसोसिएनका पूर्वउपाध्यक्ष टीकाराम भट्टराई भन्नुहुन्छ–“ बार र बेन्चबीच परिपूरक सम्बन्ध हुनुपर्छ, दुवै स्वतन्त्र न्यायपालिकाको संरक्षण गर्ने निकाय हुन्, एकले अर्कासँग प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्ने अवस्था छैन । ”

बार दिवसकै दिन प्रत्येक वर्ष वरिष्ठ अधिवक्ताको पदवी दिने व्यवस्था गर्न माग भइरहेको पनि सर्वोच्च अदालतले त्यसबारेमा ध्यान दिएको देखिँदैन ।

“सक्षम र इमान्दार न्यायाधीश र वकिलको उद्देश्य नागरिकलाई न्याय दिनु नै हो, बार र बेन्चको भूमिका अलगजस्तो देखिए पनि दुवै एकार्कामा सम्बन्धित छन्, दुुवैले एकार्कालाई सम्मान गर्नुपर्छ” अधिवक्ता भट्टराईले थप्नुयभो ।

बारका महासचिव खम्बबहादुर खाती भने बार र बेन्चबीच राम्रो सम्बन्ध भएको बताउनुहुन्छ । “बार र बेन्चबीच एक–अर्कालाई हिलो छ्यापाछ्याप गर्ने काम हुँदैन, न्यायालयमा देखिएको विकृति÷विसङ्गतिमा बारले सधैँ कुरा उठाउँछ”, उहाँले थप्नुभयो । वरिष्ठ अधिवक्ताको पदवि दिने कुरामा जतिसक्दो छिटो निर्णय गर्न बारले प्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्कीलाई भेटेर कुरा अघि बढाएको र छिट्टै काम अघि बढ्नेमा आफू आशावादी भएको महासचिव खातीको भनाइ छ ।

यसअघि बारले उच्च अदालतमा ८० न्यायाधीश नियुक्ति गर्दा बारबाट ५० प्रतिशत कानुन व्यवसायीबाट हुनुपर्ने कुरा उठाउँदै आएको छ । बारका केन्द्रीय सदस्य विष्णुमाया भुसाल बार निर्वाचन एउटा–एउटा विचारधारमा आएको भए पनि त्यहाँ प्रवेश गरेपछि आस्थाका आधारमा विभेद नगरी प्रजातान्त्रिक मूल्यमान्यतालाई आत्मसात् गर्नुपर्ने जरुरी देख्नुहुन्छ । “न्यायाधीश र वकिल दुवै क्षमतावान् हुनुपर्छ, बार र बेन्चबीच सम्बन्ध सुधारेर अघि बढ्नुपर्छ, दुवैको उतिकै महत्व छ”, उहाँले थप्नुभयो ।

राजनीतिक खिंचातानीका कारण बार पछिल्लो समयमा व्यावसायिक रुपमा कमजोर हुँदै गएको आरोप लाग्ने गरेको छ । अधिवक्ताहरुले कतिपय अवस्थामा यसलाई स्वीकार पनि गरेका छन् । बार एसोसिएसन २०१३ साल पुस ७ गते स्थापना भएको हो । बार दिवसका अवसरमा बारका देशैभरका ८६ शाखाले प्रत्येक वर्ष विभिन्न कार्यक्रम गरेर मनाउने गरेका छन् ।

सोही अवसरमा यही पुस १ र २ गते बारले मैत्रीपूर्ण फुटबल खेलको आयोजना समेत गरेको थियो । काठमाडौँ उपत्यकामा यस वर्ष ललितपुर बार एसोसिएनले विशेष कार्यक्रम आयोजना गर्न लागेको छ । रासस