यूएन पार्क त्रिवि गेटसम्म फैलिने

काठमाडौँ, वैशाख १३ गते । शङ्खमूल पुलदेखि टेकू दोभानसम्म फैलिएको संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय (यूएन) पार्क विस्तार भएर बल्खु पुलदेखि कीर्तिपुरस्थित त्रिभुवन विश्वविद्यालय गेटसम्म फैलिने भएको छ । यसअघि एक हजार ५७६ रोपनी जग्गामा फैलिएको सो पार्क विस्तारमा सरकारले स्वीकृति दिएपछि यसले थप ३० रोपनी जग्गा ओगट्ने भएको हो ।

पार्कका कार्यकारी निर्देशक लक्ष्मीनारायण चौधरीका अनुसार पार्क विस्तार हुने भएपछि त्यसको व्यवस्थापनको काम सुरु भएको छ । पार्कलाई हरियाली बनाउनेतिर केन्द्रित भई काम भइरहेको उहाँले जानकारी दिनुभयो । पार्क व्यवस्थापनका लागि बजेट न्यून रहे पनि सरसफाइ तथा आन्तरिक व्यवस्थापनको काम तीव्र गतिमा भइरहेको चौधरीले बताउनुभयो ।

दुई दसकअघि २०५२ चैत २६ मा स्थापना भएको सो पार्कमा अहिले विभिन्न जातका बोटबिरुवा रोपिएका छन् । पार्क व्यवस्थापनले अहिले काठमाडौंँको बीच भागमा हरियाली छाएको छ । रूख बढेर जङ्गल बनेपछि त्यहाँ विभिन्न प्रजातिका चराचुरुङ्गी बस्न थालेका छन् ।

शहरी विकास मन्त्रालयअन्तर्गत रहेको सो पार्कको चालू आर्थिक वर्षमा दुई करोड २६ लाख रुपियाँ बजेट रहे पनि आगामी आव २०७४÷७५ का लागि सात करोड २१ लाख रुपियाँ बजेट प्रस्ताव गरिएको निर्देशक चौधरीले जानकारी दिनुभयो ।

अहिले थापाथली पुलस्थित पार्कको जग्गामा करिब ५० लाख रुपियाँ खर्चेर यूएन स्मारक निर्माण भइरहेको छ । तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले शिलान्यास गर्नुभएको सो स्मारकको निर्माण अन्तिम चरणमा पुगेको छ । नौ मिटर अग्लो सो स्मारकमा चौबीसै घण्टा घुम्ने ग्लोब र प्रकाश जडानको काम भइरहेको निर्देशक चौधरीले बताउनुभयो ।

उहाँका अनुसार पार्कमा हरेक दिनजसो फिल्म तथा भिडियो सुटिङको काम हुने गरेको छ । सुटिङ र पिकनिक समूहलाई न्यूनतम पाँच सय रुपियाँ शुल्क तोकिएको छ । छ महिना अघिदेखि सुरु गरिएको सो शुल्कबापत ३५ हजार रुपियाँ जम्मा भइसकेको चौधरीले बताउनुभयो ।

पार्कको व्यवस्थापन गर्ने क्रममा अहिले पार्कभित्र आधुनिक सशुल्क शौचालय निर्माण गरिएको पनि निर्देशक चौधरीले बताउनुभयो । सो रकम पार्क व्यवस्थापनमा खर्च गरिने उहाँले बताउनुभयो । निर्देशक चौधरीका अनुसार पार्क परिसरमा बिहान–बेलुका डुल्नेको भीड हुन्छ । योगका लागि पनि दैनिक समूह आउने गरेका छन् ।

पार्कभित्र असारे, कल्गी, लप्सी, मसला, काइँयो, अम्बा, रुद्राक्ष, धुपी, लिप्टिस, कपुर, वरपीपल, निम आदि प्रजातिका बोटबिरुवा रहेका छन् । पार्कका इञ्जिनियर असीम अधिकारीका अनुसार त्यहाँ काग, बकुल्ला, ढुकुर, भँगेरा, मैना, भाकुर, चिल, परेवा आदि चराचुरुङ्गी बस्न थालेका छन् ।

यूएनको सदस्य राष्ट्रले विश्व शान्तिका लागि योगदान दिनेको स्मरणमा यूएन पार्क बनाउने प्रचलन छ । त्यही प्रचलनअनुसार नेपालमा पनि पार्कको स्थापना गरिएको निर्देशक चौधरीले बताउनुभयो । पार्कभित्र मान्छे हिँड्ने पक्की ट्र्याक खोलिएको छ । जसले व्यायामका लागि पैदल हिँड्नेलाई थप सुविधा थपिएको छ ।

तत्कालीन प्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपालको अध्यक्षतामा १९ मङ्सिर २०६६ मा कालापत्थरमा बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठक र त्यहाँबाट ल्याइएको ढुङ्गाको स्मारक पनि पार्क परिसरमा निर्माण गरिएको छ । रूख बिरुवा हलक्क बढेर सुन्दर भएका छन् ।

पार्कको व्यवस्थापन तीव्र गतिमा भए पनि थापाथलीस्थित नदीको किनारमा करिब २५० घर सुकुमबासीको नाममा बनाएर बस्ती बसेपछि पार्क कुरूप बनेको निर्देशक चौधरीले बताउनुभयो । त्यसको व्यवस्थापनका लागि पहल भइरहेको भए पनि दलीय किचलोले व्यवस्थापनमा ढिलाइ भएको उहाँले गुनासो गर्नुभयो ।

पार्क व्यवस्थापनका लागि शहरी विकास मन्त्रीको संयोजकत्वमा चौध सदस्यीय पार्क विकास समिति गठन गरिएको छ । सो समितिमा शहरी विकास, विज्ञान प्रविधि, अर्थ, गृह, रक्षा, परराष्ट्र, भूमिसुधार, भौतिक पूर्वाधार, सिँचाइ मन्त्रालयका सचिव सदस्य रहने व्यवस्था छ । त्यस्तै सदस्यमा काठमाडौंँ महानगरपालिका, ललितपुर उपमहानगरपालिकाका प्रमुख र पार्कका कार्यकारी निर्देशक सदस्यसचिव रहने व्यवस्था छ ।

वाग्मती नदी वरिपरिको सार्वजनिक जग्गाको संरक्षण, वाग्मतीलाई फोहोरमैलाबाट जोगाउन र आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटनमा वृद्धि गर्ने उद्देश्यले स्थापना भएको सो पार्कमा निर्देशकसहित हाल २१ जना कर्मचारीले रोजगारी पाएका छन् ।